بخشی از متن پاورپوینت گفتگو در خانواده :
پاورپوینت گفتگو در خانواده
از بهترین و پرشکوهترین تجلیات زندگی متعادل, داد و ستد عاطفی بین زوجین است. در هیچ مرحلهای از مراحل زندگی نمیتوان احساس بی نیازی از عواطف نمود. داد و ستد عاطفی در آغاز ازدواج با شور و حرارت خاصی, حضور وافر و موثری دارد, لیکن پس از مدتی به لحاظ عدم آگاهی و غفلت یکی از زوجین یا هر دو, نبض زندگی کند میشود و عواطف سرشار و با حرارت, فروکش میکند و لحظههای ملال از راه میرسد و گلهها و شکوهها, هر آن چه بر پیکره زندگی تازیانه میزند و زن و شوهر, مستاصل و درمانده, متحیرند که چرا زندگی شیرین و جذاب گذشته به این مرحله تنزل نموده است. آنها از این حقیقت غافلند که عاطفه به هماناندازه که برای یک شروع خوب ضروری است, برای ادامه زندگی خوب نیز لازم است.
فهرست مندرجات
1 - شیوههای موثر مبادلات عاطفی1.1 - شیوه قلبی و باطنی
1.2 - روش کلامی
1.2.1 - شروع زیبا و ادب در کلام
1.2.2 - صحبت به زبان دل
1.2.3 - کم گویی و گزیده گویی
1.2.4 - زمان و مکان مناسب
1.2.5 - آسان و قابل درک بودن کلام
2 - منابع کمکی
3 - پانویس
4 - منبع
شیوههای موثر مبادلات عاطفی
پویایی هرچه بیشتر تبادل عاطفی, نیاز به شناخت شیوههای موثر مبادلات عاطفی دارد. حال به بیان برخی از این روشها میپردازیم:
شیوه قلبی و باطنی
زیربناییترین و اولین شیوه مبادلات عاطفی, شیوه قلبی و باطنی است. قلب و درون خاستگاه و محل رویش تمامی ارتباطات و مناسبات انسانی است. آن چه که بر زبان جاری میشود و یا از اعضا و جوارح آدمی صادر میشود, از نهان گاه دل و قلب بر میخیزد. قلب سرچشمه فیاض احساسات و تمایلات است. بنابراین:
اولا: نباید به احساسات عواطف منفی اجازه داد که به قلب آدمی نفوذ کنند و آن را تحت تاثیر قرار دهند. چه, در این موقعیت, عواطف نامطلوب نسبت به یک فرد به تدریج رشد نموده و به نفرت و خصومت علیه وی مبدل میگردند. اگر انسان در کشتزار قلب خود بذر بی میلی, بدبینی و نفرت کاشت. خشونت و بدزبانی و بی مهری را درو خواهد کرد.
ثانیاً: ژبر همسران است که زمینه قلبی و باطنی را برای پرورش احساسات مثبت و عواطف سازنده نسبت به همسر فراهم نموده و همان دست احساسات و عواطفی را که مایلیم همسرمان نسبت به ما ابراز نماید ما نیز در کانون قلب خویش آنها را پرورش دهیم. وقتی دل نورانی است آن چه میپراکند نور و روشنایی است و به فرمایش امیر سخن حضرت علی (علیهالسلام) (دل خزینه دار زبان است.)
[1] ناظمزاده قمی, اصغر, جلوههای حکمت, ص492.
روش کلامی
دومین روش مبادلات عاطفی, روش کلامی است. یکی از تجلیات قلب پر عاطفه و با جذبه شخصیت آدمی, ابراز محبت و علاقه به همسر به صورت کلام و گفتار است. در این جا به برخی از عوامل جذابیت در کلام میپردازیم:
شروع زیبا و ادب در کلام
همه دوست دارند که کلامشان نافذ و گیرا باشد. رسیدن به این مقصود میسر نیست مگر این که سخن با کلماتی دلنشین و لحنی آرام, شروع شود. آغاز زیبای سخن, دعوت همسر است به باغچهای پرشکوفه و معطر, شروع زیبا هم چون بوی مطبوع غذا است, قبل از پهن نمودن سفره و تناول غذا.
آهنگ صدا و لحن کلام نیز در دلنشین شدن سخن و تاثیر آن در شنونده نقش بسزایی دارد, آهنگ صدا هر چه ملایمتر باشد سخن دلربا خواهد بود. به قول پل رینو: (انسان وقتی بلند حرف میزند صدایش را میشنوند اما وقتی آرام و ملایم سخن میگوید به گفتهاش گوش میدهند.) بنابراین بجا و دلنشین است که همسران با کلمات خوشایند و خوش آهنگ به استقبال یکدیگر روند. عادت به این روش سخن گفتن و ملکه شدن آن احتیاج به تمرین و تکرار دارد و همسران دوراندیش و دارای طبع لطیف میبایست آن را به صحنه عملی زندگی روزانه خویش بکشانند.
حضرت علی (علیهالسلام) میفرمایند: (هر کس نیکو سخن گوید (دز نزد دیگران) از هیبت و عظمت برخوردار است)
[2] ناظمزاده قمی, اصغر, جلوههای حکمت, ص514.
و از آن حضرت است: (سخن نیکو, دلیل بر فراوانی عقل و خرد, و نرمی کلام از روش نیکان است.)[3] ناظمزاده قمی, اصغر, جلوههای حکمت, ص516.
حضرت در کلام دیگری میفرماید: زبانت را به زیباگویی عادت بده تا از سرزنش در امان بمانی[4] آمدی, عبدالواحد بن محمد, غرر الحکم, ج1, ص457.
و میفرماید: زیبا سخن بگویید تا پاسخ زیبا بشنوید.[5] آمدی, عبدالواحد بن محمد, غرر الحکم, ج1, ص158.
این گونه سخن بگوییم
الف) از نشانههای زیبایی سخن آن است که هنگام صحبت با همسرتان دقت کنید مطابق با طبع او سخن بگویید, حساسیتهای او را در نظر بگیرید و به جای الفاظ کنایهای و غیر شفاف و خنثی که احیاناً بوی بی مهری یا سرزنش از آن استشمام میشود, از کلمات صریح, متین و خوشایند بهره ببرید. و در یک کلمه سعی کنید طوری با همسرتان حرف بزنید که جذب حرفهایتان شود و از مطالب و سخنانی که بر زبان میآورید به وجد آید. به فرمایش امام سجاد (علیهالسلام) خوب حرف زدن, مرد را محبوب زن و فرزند میسازد.
[6] خصال باب پنج گانه, حدیث 90.
نکته: ذکر این نکته نیز لازم است که برخی از رفتارهای کلامی همسران نشان از محیطی است که آنها در آن پرورش یافتهاند. به خصوص همسرانی که با دو فرهنگ و در دو محیط متفاوت رشد یافتهاند, نوع سخن گفتن و برخی اصطلاحات و تکیه کلامهای آنها ناشی از بی ادبی و تمسخر همسر نیست و نباید از او دلخور شوید, در این گونه موارد لازم است به نحوی مسالمت آمیز به او بفهمانید که در فرهنگ ما چنین کلماتی پیام منفی به همراه دارد.
ب) از نشانههای دیگر سخن زیبا و پرجاذبه این است که در زندگی روزمره و امور عادی زندگی از زبان امری و نهی کمتر استفاده گردد. وقتی در خواستی دارید که همسر میبایست آن را عملی کند بسیار نیکوست از کلمات و جملاتی از این قبیل استفاه کنید: (لطفا, بی زحمت, ببخشید, خواهش میکنم, اگر زحمتی نیست, ممنون میشم اگر...) حتی گاهی بهتر است با خیره کردن چشم یا اشاره دست, مقصود خود را بفهمانید, مثلا با نگاه ممتد به نمکدان که آن طرف سفره قرار دارد, خانم را آگاه کنید که نیاز به نمکدان دارید یا صرفاً دست را به طرف آن دراز کنید تا همسرتان متوجه شود و آن را به شما برساند و گاهی ممکن است با جمله خبریه یا سوال در خواست خود را مطرح کنید. در زندگانی حضرت امام خمینی (رحمهاللهعلیه) آمده است وقتی ایشان خود نمیتوانست سراغ یخچال برود میفرمود: این جاها آب پیدا نمیشود؟
تذکر: بهتر از همه این موارد این است که عادت کنیم تا جایی که امکان دارد, خودمان نیازهای خود را بر طرف کنیم.