بخشی از متن پاورپوینت قيام‌هاي شيعيان در دوره عباسي :
قیام‌های شیعیان دوره عباسی
قیام‌های شیعیان دوره عباسی, به قیام‌هایی که علویان در دوران خلفای عباسی برای حق‌طلبی از خود نشان دادند, اطلاق می‌شود.
فهرست مندرجات
1 - معرفی اجمالی2 - انگیز قیام‌ها
3 - نخستین قیام علویان
4 - دعوت به قیام مردم
5 - قیام شهید فخ
6 - قیام یحیی بن عبدالله
7 - قیام ادریس بن عبدالله
8 - حکومت ادریسیان
9 - قیام ابن طباطبا
10 - قیام محمد بن قاسم
11 - قیام محمد دیباج
12 - قیام داعی کبیر
13 - پانویس
14 - منبع
معرفی اجمالی
"عباسیان" با ادعای انتساب به خاندان پیامبر و شعار جلب رضایت و احقاق حقوق از دست رفته آنان قدرت را به دست گرفتند. گروهی از شیعیان پس از دوران سختی که در زمان امویان پشت سرگذاشته بودند به عباسیان که با شعار "الرضا من آل محمد" بر سرکار آمده بودند, امید بستند.
بعدها رویگردانی عباسیان از این شعار و تحت فشار و شکنجه قرار گرفتن علویان موجب جدایی این دو جریان شد و قیام‌ها و شورش‌های مختلفی در نواحی مختلف در دوران خلفای عباسی به رهبری علویان سازماندهی شد.
انگیز قیام‌ها
انگیز اصلی این قیام‌ها در دست گرفتن حکومت و احقاق حقوق از دست رفته علویان و امر به معروف و نهی از منکر در مقابل حکومت ظلم و جور عباسی بوده است. هر چند انگیزه‌های غیرالهی نیز در مواردی دیده می‌شد, اما هدف بیشتر این قیام‌ها و افرادی که آن را همراهی می‌کردند اهداف اصلاحی بود, به هر حال درگیری بین دو حزب علوی و عباسی در قالب بحث‌های کلامی و ادبی آغاز شده و سرانجام به مرحل عمل و میدان جنگ کشیده شد.
[1] کاظمی پوران, محمد, قیام‌های شیعه در عصر عباسی, تهران, فرهنگ و ارشاد اسلامی, 1382, ص63.
نخستین قیام علویان
نخستین قیام علوی در روزگار عباسیان در زمان خلافت منصور, قیام "محمد بن عبدالله بن حسن" در سال 145 هـ ق بود که شیعیانش او را "نفس زکیه" و "المهدی" می‌نامیدند. محمد خلافت را حق خود می‌دانست از این رو با گروهی از یارانش از بیعت با سفاح, امتناع کرد. محمد موفق شد حمایت گروه زیادی از مردم مکه و مدینه از جمله فقیهانی چون مالک بن انس را به خود جلب کند.
دعوت به قیام مردم
محمد برادرش ابراهیم را نیز برای نشر دعوت خود به بصره فرستاد. منصور از در مدارا نامه‌ای به محمد نوشت اما محمد که خلافت را حق خود می‌دانست در نامه‌ای تند, منصور را به عنوان غاصب خلافت ملامت کرد. منصور عیسی بن موسی ولیعهد خویش را برای جنگ با محمد فرستاد و با فرستادن نامه‌هایی به مردم مدینه و وعده‌های دروغین, آنان را از اطراف محمد پراکنده کرد و موفق به قتل محمد و پیروزی در جنگ با او شد. پس از مدتی سپاه خلیفه به جنگ با ابراهیم رفتند و موفق شدند سپاه ابراهیم را در سال 145 هـ.ق شکست دهند.
[2] خضری, سید احمد رضا, تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه, تهران, سمت, 1379, ص29- 31.
قیام شهید فخ
در آغاز خلافت هادی, علویان منطقه حجاز به رهبری "حسین بن علی بن حسن بن حسین بن علی" (شهید فخ) قیام کردند. وی خلافت را حق خاندان علوی می‌دانست و قیام او اعتراضی به ظلم و تعدی‌های هادی بر علویان و قطع مستمری آنان بود.
[3] یعقوبی, احمد بن واضح, تاریخ یعقوبی, تهران, اساطیر, ج2, ص405.
حسین در سال 169 هـ.ق به مدت یازده روز مدینه را به تصرف درآورد, زندانیان را رها کرد و عاملان عباسی را به زندان افکند, سپس بسوی مکه رفت و در محلی بنام فخ با سپاه عظیم عباسی روبرو شد و علی‌رغم پایداری زیاد, سپاه وی درهم شکست و حسین و پیروانش به قتل رسیدند و او به "شهید فخ" معروف شد. علویان این فاجعه را پس از حادثه هولناک کربلا غم‌بارترین حادثه تاریخ به شمار می‌آورند و در سوگ شهیدان آن قیام, مرثیه‌ها سرودند.قیام یحیی بن عبدالله
"یحیی بن عبدالله " برادر "نفس زکیه" و از داعیان و مبلغان او بود و پس از شکست محمد در ری و طبرستان بکار دعوت مشغول شد و مردم را به امامت خویش خواند. هارون برای از بین بردن یحیی امارت خراسان را به فضل بن یحیی برمکی داد و او را در سال 175 هـ.ق با سپاهی به جنگ یحیی فرستاد. فضل یحیی را به صلح متمایل کرد بدین شرط که هارون امان‌نامه‌ای برای او بفرستد. هارون چنین کرد ولی هنگامی که یحیی نزد او آمد پیمان شکست و وی را به قتل رساند. البته قتل یحیی نه تنها از نفوذ علویان در دیلم گیلان و طبرستان نکاست بلکه زمینه مناسبی برای اولین دولت مستقل شیعی در قلمرو خلافت عباسی یعنی علویان طبرستان فراهم آورد.
[4] خضری, سید احمد رضا, تاریخ خلافت عباسی از آغاز تا پایان آل بویه, تهران, سمت, 1379, ص46.
قیام ادریس بن عبدالله
"ادریس بن عبدالله" برادر دیگر محم