بخشی از متن پاورپوینت کنيز ام ولد :
استیلاد
استیلاد در دو معنا به کار رفته است:
1. استعداد باردار کردن و باردار شدن.
2. باردار شدن کنیز از مولا (امّ ولد شدن کنیز).
استیلاد به معنای نخست, شامل مرد و زن آزاد و برده می‌شود و احکام آن در باب نکاح آمده است.
استیلاد به معنای دوم, خود, بابی از ابواب فقه است و از آن در این باب و نیز باب‌های تجارت, وصیّت, طلاق, ارث و قصاص به مناسبت سخن رفته است.
فهرست مندرجات
1 - استیلاد به معنای نخست2 - شرط استیلاد در عقد نکاح
3 - استیلاد به معنای دوم
4 - حکم استیلاد
5 - شرایط استیلاد
5.1 - آزاد بودن فرزند به دنیا آمده
5.2 - باردار شدن کنیز در ملک مولا
5.3 - ام ولد شدن کنیز به صرف باردار شدن
6 - احکام ام ولد
6.1 - آزادی امّ ولد
6.2 - فروختن امّ ولد
6.3 - فرزندان امّ ولد
6.4 - وصیّت به ام ولد
6.5 - ارث بردن ام ولد
6.6 - جنایت امّ ولد
6.7 - عدّ امّ ولد
7 - پانویس
8 - منبع
استیلاد به معنای نخست
استیلاد به معنای نخست, شامل مرد و زن آزاد و برده می‌شود و احکام آن در باب نکاح آمده است.
شرط استیلاد در عقد نکاح
هرگاه مرد یا زن استیلاد را در عقد نکاح برای دیگری شرط کند و بعد نازایی‌اش آشکار شود, شرط کننده می‌تواند عقد را فسخ کند؛ هر چند برخی با این استدلال که با امکان و احتمال بچّه‌دار شدن در آینده, نمی‌توان به نازایی علم پیدا کرد, فسخ عقد را جایز ندانسته‌اند.
[1] حلی, حسن بن یوسف, قواعد الاحکام, ج3, ص71.
[2] نجفی جواهری, محمدحسن, جواهر الکلام, ج30, ص383.
[3] سبزواری, عبدالاعلی, مهذّب الاحکام فی بیان الحلال و الحرام, ج25, ص143.
استیلاد به معنای دوم
استیلاد به معنای دوم, خود, بابی از ابواب فقه است و از آن در این باب و نیز باب‌های تجارت, وصیّت, طلاق, ارث و قصاص به مناسبت سخن رفته است.
حکم استیلاد
استیلاد امری مشروع و موجب محدود شدن اختیارات مولا دربار کنیز است.
شرایط استیلاد
استیلاد (امّ ولد شدن کنیز) با وجود سه شرط تحقّق می‌یابد:
آزاد بودن فرزند به دنیا آمده
فرزندی را که کنیز باردار شده, آزاد باشد نه برده.
[4] نجفی جواهری, محمدحسن, جواهر الکلام, ج34, ص372.
بنابراین, اگر فردی به شرطی با کنیز ازدواج کند که فرزند, مملوک مولای او باشد و سپس بعد از ازدواج و طلاق کنیز, مالک آن کنیز شود, یا مالک کنیز, برده باشد, آن کنیز, امّ ولد نیست.
[5] نجفی جواهری, محمدحسن, جواهر الکلام, ج34, ص373.
باردار شدن کنیز در ملک مولا
کنیز در ملک مولا از او باردار شود.
[6] نجفی جواهری, محمدحسن, جواهر الکلام, ج34, ص372.
بنابراین, اگر شخص آزادی با کنیز دیگری ازدواج و او را باردار کند و آنگاه مالک او شود, به قول مشهور, کنیز, امّ ولد نیست.
[7] نجفی جواهری, محمدحسن, جواهر الکلام, ج34, ص373.
ام ولد شدن کنیز به صرف باردار شدن
باردار شدن کنیز هر چند به صورت انعقاد نطفه.
بنابراین, هرگاه نطفه منعقد گردد, کنیز, امّ ولد محسوب می‌شود و فروختنش جایز نیست. چنانچه بارداری کنیز معلوم نباشد و مولا او را بفروشد, سپس معلوم گردد که کنیز هنگام فروختن باردار بوده معامله باطل است.
بارداری کنیز در صورت مشتبه بودن, با شهادت چهار زن از اهل خبره ثابت می‌گردد.
[8] نجفی جواهری, محمدحسن, جواهر الکلام, ج34, ص372.
[9] نجفی جواهری, محمدحسن, جواهر الکلام, ج34, ص376.
احکام ام ولد
امّ ولد از آن جهت که برده است احکام برده را دارد, و از آن جهت که امّ ولد است احکام زیر را دارد, مگر آن که فرزندش در حیات مولا بمیرد که در این صورت, از امّ ولد بودن خارج می‌شود.
[10] نجفی جواهری, محمدحسن, جواهر الکلام, ج34, ص378.
آزادی امّ ولد
مادامی که مولا زنده است, امّ ولد برده است, امّا پس از مرگ وی, از سهم ارث فرزند خود آزاد می‌شود و اگر فرزند به دلیل وجود مانعی از ارث محروم شود, امّ ولد همچنان برده می‌ماند.
[11] نجفی جواهری, محمدحسن, جواهر الکلام, ج34, ص377.
فروختن امّ ولد
فروختن امّ ولد و نیز هرگونه تصرفی در او مانند بخشیدن که موجب انتقال امّ ولد به دیگری شود, جایز نیست, مگر در شرایط خاصی همچون زمانی که مولا قیمت کنیز را بدهکار باشد و توان پرداخت آن را جز با فروختن کنیز نداشته باشد.
[12] عاملی جبع