بخشی از متن پاورپوینت کني :
ملا علی پاورپوینت کني
در یکی از روزهای سال 1220 هجری قمری در محله (کَن) واقع در شمال غرب تهران ملاعلی پاورپوینت کني دیده به جهان گشود. پدر او, میرزا قربانعلی آملی نامش را (علی) نهاد تا میراث امام خواهی و علی دوستی را با گوشت و پوست نسل خویش درآمیزد.
[1] . علما معاصرین, ملاعلی واعظ خیابانی, ص26.
[2] گنجینه دانشمندان, محمد شریف رازی ج4, ص63.
فهرست مندرجات
1 - تحصیلات2 - اساتید
3 - ریاست دینی در تهران
4 - توجه به مسائل سیاسی
5 - یاران محفل انس
6 - شاگردان
7 - مقتدای همگان
8 - دژی در برابر دژخیم
9 - مبارزه با امتیاز رویتر
10 - مقام علمی
11 - ویژگیهای اخلاقی
12 - درگذشت
13 - آثار فقهی
13.1 - ارشاد الاُمَه
13.2 - تلخیص المسائل
13.3 - حاشیه بر جواهرالکلام
14 - آثار دیگر
15 - فرزندان
16 - فهرست منابع
17 - پانویس
18 - منبع
تحصیلات
او پس از سعی و تلاش در مکتب, در اندیشه حضور در حوزه علوم دینی بود, لیکن با مخالفت خانوادهاش روبرو گردید و در آغاز به صورت مخفیانه به درس مشغول شد و سپس با کسب رضایت آنان راهی حوزه تهران گردید و از آنجا به اصفهان رفت و در آن شهر از محفل درس استادی چون سید اسدالله اصفهانی (متوفی 1290 ق.) استفاده کرد.
[3] مکارم الاثار در احوال رجال دوره قاجار, میرزا محمد علی معلم حبیب آبادی ج3, ص696.
[4] اختران فروزان ری و تهران, محمد شریف رازی, ص114.
[5] مجله پیام انقلاب, ش 71, ص 42.
[6] معارف الرجال, محمد حرز الدین ج2, ص113.
سپس آماده سفر به نجف اشرف شد و از ذخایر گران سنگ آن حوزه بهره برد.
اساتید
اساتید بنام و معماران علمی و معنوی (پاورپوینت کني) در حوزه نجف عبارت بودند از: شیخ محمد حسن نجفی معروف به صاحب جواهر (متوفی 1266 ق.), شیخ حسن کاشف الغطا (متوفی 1262 ق.) شیخ مشکور حولاوی نجفی (متوفی 1273 ق.).
[7] نقبا البشر, آقا بزرگ تهرانی ج3, ص1504.
[8] معارف الرجال ج2, ص113.
[9] اعیان الشیعه ج10, ص126.
[10] محمد حرزالدین, معارفالرجال فی تراجم العلما و الادبا , ج2, ص113, قم 1405.
[11] امین, ج2, ص204.
[12] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی, طبقات اعلامالشیعه: نقبا البشر فیالقرن الرابع عشر, قسم 4, ص 1504ـ1505, مشهد 1404.
در کنار حوزه نجف, حوزه علمیه کربلا نیز جایگاه پرورش دانش طلبان بود. شیخ علی پاورپوینت کني در جوار آستان مقدس حضرت امام حسین ـ علیه السّلام ـ از محضر دو استاد برجستهای چون شریف العلما مازندرانی (متوفی 1245 ق.) و سید ابراهیم قزوینی معروف به صاحب ضوابط (متوفی 1262 ق.) کسب فیض کرد و دوره عالی فقه و اصول را گذراند.
[13] معارف الرجال ج2, ص113.
[14] مکارم الاثار ج3, ص696.
ریاست دینی در تهران
ملاعلی پاورپوینت کني در 1262 به ایران بازگشت و در تهران ساکن شد. بهتدریج در آنجا ریاست دینی یافت و به عنوان عالمی با نفوذ, مقبول عام و خاص و حتی دربار ناصرالدینشاه شد, چنانکه بیشتر مردم ایران مقلد او شدند. بیشتر عالمان آن زمان تهران از تربیتیافتگان او بودند.
[15] حاج ملاعلی پاورپوینت کني, توضیحالمقال فی علمالرجال, ج1, ص303, چاپ محمدحسین مولوی, قم 1379ش.
[16] محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه, المآثر و الآثار, ج1, ص187, در چهل سال تاریخ ایران, چاپ ایرج افشار, ج 1, تهران: اساطیر, 1363ش.
[17] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی, طبقات اعلامالشیعه: نقبا البشر فیالقرن الرابع عشر, قسم 4, ص 1505, مشهد 1404.
[18] محمدمهدی موسوی اصفهانی, احسنالودیعه فی تراجم اشهر مشاهیر مجتهدی الشیعه, ج1, ص101, او, تتمیم روضاتالجنات, بغداد (1348).
وی از 1282 تولیت مدرسه مروی را برعهده گرفت.[19] محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه, روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه, ج1, ص133, چاپ ایرج افشار, تهران 1350ش.
[20] مرتضی انصاری, زندگانی و شخصیت شیخ انصاری قدس سره, ج1, ص398, قم 1373ش.
به نوشته اعتمادالسلطنه[21] محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه, روزنامه خاطرات اعتمادالسلطنه, ج1, ص205, چاپ ایرج افشار, تهران 1350ش.
نفوذ حاجملاعلی پاورپوینت کني چنان بود که گاهی دعاوی شرعی مربوط به رجال دولت نیز برای داوری به محکمه او ارجاع میشد.مدت زمانی پس از اقامت حاجی مراجعات پی در پی مردم و پرسشهای کتبی و شفاهی آنان در قالب استفتا ات شرعی آغاز شد و روز به روز افزایش مییافت و ایشان یگانه محور پاسخگویی به سؤالات دینی و تنها ملجأ رسیدگی به مشکلات مردم به شمار میرفت.
[22] احسن الودیعه, محمد مهدی کاظمی موسوی, ج 1, ص 82.
به دلیل فزونی مقلدان و بنا به درخواست آنان سرانجام در سال 1271 ق. رساله عملیه آن فقیه خداترس به چاپ رسید[23] الاجازه الکبیره, آیه الله مرعشی نجفی, ص 416.
تا مردم مؤمن احکام دینی خود را بر اساس فتاوای مجتهد و مرجع تقلید خویش انجام دهند.توجه به مسائل سیاسی
ملاعلیپاورپوینت کني به مسائل سیاسی نیز توجه داشت و با توجه به آنکه به تعبیر عالم معاصرش, جاپلقی مؤلف طرائفالمقال,
[24] علیاصغربن محمدشفیع جاپلقی بروجردی, طرائف المقال فی معرفه طبقاتالرجال, ج2, ص375, چاپ مهدی رجایی, قم 1410.
پناه مظلومان بود و بر صاحبان قدرت (جبابره) سلطه داشت و سخنش نزد سلطان (یعنی ناصرالدین شاه قاجار) پذیرفته میشد, در مواقع ضروری از برخی مداخلات ابا نداشت. از جمله پس از انعقاد قرارداد رویتر در 1290, در نامهای به ناصرالدین شاه, با اشاره به مُفاد قرارداد که طبق آن (جمیع خلق مجبور بر تسلیم اموال و املاک خود) بودند و نفی صریح تسلط دولت بر (املاک و اشجار و آب و اراضی رعایا که حتمآ بفروشند) (با ذکر یک مثال از حقوق شهروندی در فرانسه) و تأکید بر اینکه حاصل این قرارداد, از بین رفتن اقتدار دولت و ملت و ناتوانی در حفظ سرحدات و عدم امکان مقابله با هجوم دشمنان است و امتیازات و تصرفات این کمپانی در ایران به مراتب بیش از کمپانی هند خواهد بود, به مخالفت با آن پرداخت و ضمن تأکید بر اینکه (اگر علمای اعلام در مسائل دولتیه اختلالی مشاهده فرمایند... لازم است عرض کنند), خواه پسند خاطر شاه بشود یا نشود و (در مقام اصلاح آن برآید یا نیاید), از شاه قاطعانه خواست که (اهتمام بر حفظ دین و دولت و دفع هر خائن از مملکت و ملت) نماید و (به خصوص همین شخصی را که قرار راهآهن داده و عهدنامه آن را بر وفق صلاح دشمن دین و دولت نوشته) برکنار کند. مراد وی در این ماجرا, میرزا حسینخان سپهسالار , صدراعظم وقت بود و سبب عزل او در رشت هنگام بازگشت شاه از سفر اروپا , شد.[25] برای متن نامه رجوع پاورپوینت کنيد به, ابراهیم تیموری, ج1, ص123ـ126, عصر بیخبری, یا, 50 سال استبداد در ایران: تاریخ امتیازات در ایران, تهران 1357ش.
[26] برای متن امتیازنامه رویتر رجوع پاورپوینت کنيد به, ابراهیم تیموری, ج1, ص108ـ112, عصر بیخبری, یا, 50 سال استبداد در ایران: تاریخ امتیازات در ایران, تهران 1357ش.
[27] برای نامه گلایهآمیز سپهسالار از اعتراض علما رجوع پاورپوینت کنيد به, ابراهیم تیموری, ج1, ص43ـ46, عصر بیخبری, یا, 50 سال استبداد در ایران: تاریخ امتیازات در ایران, تهران 1357ش.
پاورپوینت کني, همچنین در آن نامه, به میرزا ملکمخان و اقدام او به تأسیس فراموشخانه (مجلس فراموشی) و مخالفت همه جانبه خود با آن اشاره کرد. برخی نوشتهاند که با وجود تقاضاهای مکررِ سپهسالار, وی حاضر به ملاقات با او نشد.[28] محمد بن علی ناظمالاسلام کرمانی, تاریخ بیداری ایرانیان, مقدمه, ص 135, چاپ علیاکبر سعیدی سیرجانی, تهران 1376ـ1377ش.
یاران محفل انس
(پاورپوینت کني) در مدت تحصیل از نعمت دوستان فاضل و کوشایی برخوردار بود که در تمام فراز و نشیبهای تحصیل و زندگی غمخوار هم بوده, از کمک به یکدیگر دریغ نمیورزیدند و با جمع خود محفل انس علمی پرباری را تشکیل داده بودند. دوستان هم حجرهای او در حوزه علمیه نجف عبارت بودند از ملا علی خلیلی (متوفی 1297 ق.), شیخ عبدالحسین تهرانی (متوفی 1286 ق.) و سید زین العابدین طباطبایی حائری (متوفی 1292 ق.).
آقای طباطبایی حائری از دوران سخت تحصیل چنین یاد میکند: (در ایام طلبگی که به نجف اشرف آمده بودم من و آقای شیخ عبدالحسین شیخ العراقین و آخوند ملا علی پاورپوینت کني در یک حجره از مدارس حوزه علمیه در نهایت فقر و فاقه به سر میبردیم و فقیرتر از همه حاجی پاورپوینت کني بود که هرهفته یک شب به مسجد سهله میرفت و از گوشه و کنار مسجد ـ بدون اینکه کسی بفهمد ـ نان خشک جمع میکرد و به مدرسه میآورد و گذران هفته را از آنها میکرد!)
[29] . مجله مشکوه, ش 40, ص 81.
حاج شیخ علی پاورپوینت کني در سفری که به مکه مکرمه و مدینه منوره انجام داد در راه بازگشت, به همراه میرزا محمد حسن شیرازی (میرزای بزرگ) به سوی شام آمده, تا بارگاه حضرت زینب ـ علیها السّلام ـ را زیارت کند و آن دو وقتی به حرم مطهر وارد شده از غربت آن مکان بسیار متأثر گردیدند زیرا گرد و غبار زیادی بر آستان مبارک و اطراف ضریح نشسته بود. بسرعت دست به کار شده, به نظافت آنجا پرداختند و با گوشه عبای خویش خاک و خاشاک را از حرم و ضریح مطهر زدودند و آنجا را تمیز کردند.
[30] . گنجینه دانشمندان, ج 4, ص 634.
شیخ انصاری (متوفی 1281 ق.) نیز از دوستان نزدیک پاورپوینت کني بود. او پیرامون زهد و دوری از زخارف و دلبستگیهای دنیا که در زندگی شیخ انصاری به چشم میخورد, چنین میگوید: (حدود بیست سال در کربلا با او دوست و معاصر بودم. اثاثیهای جز یک عمامه نداشت که آن را شبهای تابستان فرش خویش قرار میداد و هنگامی که از محل سکونت بیرون میرفت آن را عمامه سر خویش میکرد.)[31] . معارف الرجال, ج 2, ص 112.
شاگردان
آن فقیه برجسته, تربیت شاگردان را یکی از اهداف اساسی خود قرار داد و به برپایی درس فقه و اصول و دیگر رشتههای علوم اسلامی اقدام ورزید. برخی از شاگردان او از این قرارند:
شیخ موسی شراره عاملی (متوفی 1306 ق.)
شیخ محمد باقر نجم آبادی (متوفی 1347 ق.)
شیخ اسدالله تهرانی (متوفی 1352 ق.)
سید محمود حیاطشاهی
سید محمد لواسانی
سید محمد مرعشی
مولا محمد علی خوانساری
ملا محمد تقی سنجابی
میرزا حسین نایب الصدر
شیخ محمد حسین گرگانی (متوفی 1353 ق.)
شیخ حسین بافقی (متوفی 1313 ق.)
[32] . مجله پیام انقلاب, ش71, ص43.
[33] مکارم الاثار ج3, ص696.
[34] مجله مشکوه, ش40, ص83.
[35] نقبا البشر ج2, ص508.
مقتدای همگان
آیت الله پاورپوینت کني در قلب همه جای داشت. علاقه و محبت درونی مردم به این پیشوای سترگ در تمام حالات هویدا بود. ساموئل گرین ویلر بنجامین ـ نخستین سفیر آمریکا در ایران ـ در خاطرات خود چنین مینویسد: ( ... بزرگترین مجتهدهای حالیه که به منزله رئیس عدالت خانه حالیه ممالک فرنگ است حاجی ملا علی پاورپوینت کني است. حاجی ملا علی شخص مسنّی است و ظاهراً مایل به تجمل نیست بلکه میل به سادگی زیاد دارد. اگر چه املاک او زیاد است مع هذا نمیخواهد جلال و ظاهر سازی به خرج دهد. وقتی در کوچهای راه میرود بر قاطر سفیدی سوار میشود و فقط یک نفر نوکر دارد, اما جمعیت از هر طرف کوچه به جلوِ او ازدحام میکنند مثل اینکه وجودی ملکوتی است. اگر یک کلمه بگوید میتواند اعلیحضرت را از سلطنت خلع کند. سربازهایی که در سفارت ممالک متحده آمریکا قراول میکشیدند به من گفتند که اگرچه ما برای حفظ وجود شما اینجا فرستاده شدهایم, اما اگر حاجی ملا علی امر کند همه شما را میکشیم!)
[36] . ایران و ایرانیان, ساموئل گرین بنجامین, ص 499.
رسیدگی به ضعیفان, دستگیری از مستمندان و تلاش در پی رفع گرفتاری نیازمندان از صفات بارز ملاعلی پاورپوینت کني بود. او چون پدری دلسوز, بسیاری از یتیمان درمانده را تحت تکفل قرار داده و برای گذران زندگی آنان مقرری مناسبی در نظر گرفته بود و همچنین برای حل مشکل بیمارانی که بنیه مالی ضعیفی داشتند, مکانهایی را به منظور پرداخت پول داروها در نظر گرفته بود تا آنان با دریافت مبلغ آن, به درمان خود اقدام کنند.
[37] . معارف الرجال, ج 2, ص 112, مجله پیام انقلاب, ش 71, ص 44.
ساخت آب انبار و کاروانسرا به منظور رفاه و آسایش قافلهها ـ چون کاروانسرایی در خاتون آباد ـ نیز از خدمات عمومی و عام المنفعه حاجی بود.
[38] . نامههای سیاسی دهخدا, ص 103 ؛ نخبه سیفیّه, محمد علی قورخانچی صولت نظام, ص 65.
مُهر آیت الله پاورپوینت کني سند اعتبار اسناد به شمار میرفت. معامله کنندگان برای معتبر ساختن کاغذ و سند معامله خویش به در خانه او رفته, سند خود را با مُهر مبارکش اعتبار میبخشیدند.
[39] . تاریخ بیگدلی, دکتر غلامحسین بیگدلی, ص 914؛ مجله پیام انقلاب, ش 71, ص 44.
دژی در برابر دژخیم
بسیاری از مورّخان تاریخ معاصر ایران بر این نکته اعتراف دارند که ناصر الدین شاه قاجار از عظمت و نفوذ آیت الله پاورپوینت کني فوق العاده بیم و ملاحظه داشت و این امر حاکی از قدرت معنوی, نفوذ کلام, پیوند با مردم و شجاعت آن مرجع دینی است. عالمی که با تحقیر و شکستن قدرت پوشالی کارگزاران ظالم, سایه حمایت خویش را بر مردم ضعیف گسترده بود. در این مقال به نمونه های درخشانی از شجاعت و غیرت دینی او اشاره میپاورپوینت کنيم:
میرزا محمد مهدی لکهنوی مینویسد:
(اینک حکم محکم ایشان مشابهت دارد. از سلطان و شاهزادگان و امرا کسی را جرأت آن نیست که بیاذن ایشان اقدام بر تکلم نماید و یا بیمشورت ایشان اجرای مطلبی بنماید. امرای عصر حتی ناصرالدین شاه قاجار از وی خائف میبودند و شاه مذکور مکرر به خانهاش به جهت ملاقات میآمد.)
[40] . تکمله نجوم السما , میرزا محمد مهدی لکنهوی ج2, ص21-23.
نوشتهاند: (روزی ناصرالدین شاه به منظور شکار, به همراه اطرافیانش از دروازه شهر خارج شد. هنوز مسافتی را طی نکرده بود که از دور نگاهی به پایتخت کرد و در فکر فرو رفت. پس از آن بیدرنگ از شکار منصرف شد و به تهران بازگشت. یکی از درباریان سبب انصراف شاه را از شکار جویا شد. شاه در پاسخ گفت: چون از دروازه بیرون رفتم, نگاهم به شهر و دروازه افتاد, این فکر در نظرم آمد که اگر حاجی ملا علی پاورپوینت کني امر نماید درِ این دروازه را بر روی من ببندند و باز نکنند, من چه خواهم کرد! از این رو ترس و وحشت مرا فرا گرفت و گفتم برگشتن بهتر است.)
[41] . مجله مشکوه, ش 40, ص 81.
کردار مغایر با دین و همکاری ذلت آور با بیگانگانی چون روس و انگلیس از شاه چهره کریه و خائنی ساخته بود؛ بدان حد که حاجی درباره او میگفت: (او ناصرالدین شاه (یاری کننده دین) نیست, بلکه ناصر الکفر است.)
[42] . مجله پیام انقلاب, ش 71, ص 44.
روزی شاه از ملاعلی میپرسد بر اساس حدیث (علما امتی افضل من انبیا بنی اسرائیل) (علمای امت من از پیامبران بنی اسرائیل برترند) شما باید لااقل همان کارهایی را بپاورپوینت کنيد که آن پیامبران میکردند. مثلاً آیا شما میتوانید مانند حضرت موسی عصایی را اژدها پاورپوینت کنيد؟!
حاجی بدون تأمل و درنگ در پاسخ میگوید: آری, اگر شما ادعای خدایی پاورپوینت کنيد ما هم عصا را اژدها خواهیم کرد؟!
[43] . حکایات برگزیده از زندگی علما با سلاطین, ناصر باقری بیدهندی, ص 116.
روزی نایب السلطنه, کامران میرزا پسر ناصرالدین شاه و وزیر جنگ و حاکم تهران برای انجام کاری در منزل حاج ملا علی پاورپوینت کني حضور یافت. در ضمن صحبت, حاجی با عذرخواهی فرمود: (خیلی ببخشید, من پایم درد میکند و ناچارم آن را دراز کنم!) کامران میرزا که مردی خودخواه و خودپسند بود, احساس کرد ملاعلی پاورپوینت کني قصد بیاحترامی به او را دارد و برای اینکه تلافی کرده باشد, گفت: اتفاقاً بنده هم پایم درد میکند و اجازه میخواهم آن را دراز کنم!
آیت الله پاورپوینت کني بافراست و هوشیاری تمام متوجه منظور نایب السلطنه شد و برای آنکه او را خوب ادب کرده باشد فرمود: (من اگر ناچارم پایم را دراز کنم, علتش این است که دستم را کوتاه کردهام, ولی فکر نمیکنم شما در وضعی باشید که لازم باشد پایتان را دراز پاورپوینت کنيد.)
[44] . مجله خانواده ش 52, ص9.
مبارزه با امتیاز رویتر
در هیجدهم جمادی الثانی 1289 ق. قراردادی میان ناصر الدین شاه و نماینده بارون ژولیوس دورویتر ـ سرمایه دار انگلیسی ـ به امضا رسید که در صورت اجرا تسلط کامل اقتصادی و به دنبال آن تسلط سیاسی انگلستان بر سرتاسر ایران برقرار میشد. این امتیاز که کشور را در اندک زمانی تحت استعمار بریتانیا قرار میداد, از نمونههای فوق العادهای بود که میتوان آن را کودتای اقتصادی نامید.
[45] . مقاله امتیاز استعماری رویتر (قتل اتابک), ص 69.
کارگردان اصلی و بانیان پشت پرده در اعطای امتیاز, دو روشنفکر بیخردی بودند که به موجب غرب باوری و مطامع شخصی خویش, کشور را به سراشیبی هلاکت و سقوط کشاندند. این دو خائن میرزا حسن خان سپهسالار (مشیرالدوله) و میرزا ملکم خان ناظم الدوله بودند که با اخذ رشوه کلان, زمینه اعطای تمام ثروت و منابع طبیعی و اقتصادی کشور را به یک سرمایهدار خارجی فراهم کردند.
[46] . مقاله امتیاز استعماری رویتر (قتل اتابک), ص 71.
[47] عصر بیخبری, ص 38.
به موجب این قرارداد امضا شده, تأسیس راه آهن از دریای خزر تا خلیج فارس علاوه بر حق تصرّف کلیه زمینهای واقع در مسیر, دایر کردن راه آهن شهری, بهرهبرداری از همه معادن, از جمله زغال سنگ, نفت و آهن و سُرب, بهرهبرداری از جنلگهای ملی در سراسر مملکت و وصول انحصاری حقوق گمرکی و به طور خلاصه کلیه منابع ثروت ملی ایران به رویتر واگذار شد.
[48] . تاریخ روابط خارجی ایران, عبدالرضا هوشنگ مهدوی ج1, ص289.
[49] مقدمه فکری نهضت مشروطیت, علی اکبر ولایتی, ص 88.
[50] ار گاتها تا مشروطیت, محمد رضا فشاهی, ص441 -442.
(لرد کرزن) این امتیاز را چنین توصیف میکند ( ... موقعی که متن این قرارداد منتشر گردید, نفس اروپا از حیرت بند آمد, زیرا تا آخر تاریخ در صحنه معاملات بین المللی چنین امری سابقه نداشت که پادشاهی تمام ثروتهای زمینی, زیرزمینی و کلیه منابع طبیعی و پولی و اقتصادی کشورش را بدین سان مفت و دربست در اختیار یک سرمایهدار خارجی گذاشته باشد.)
[51] . مقاله امتیاز استعماری رویتر (قتل اتابک), ص 69.
(لس یر) سیاستمدار فرانسوی مینویسد: (برای شاه جز هوا چیزی باقی نگذاشتهاند!)
[52] . انگلیسیان در ایران, دنیس رایت, ترجمه غلامحسین صدری, ص101.
از سویی دیگر, سران روسیه تزاری با خشم و نفرت از امضای این قرارداد, از اینکه از قافله امتیازگیران عقب مانده بودند بشدت اعتراض کردند.
حاج ملا علی پاورپوینت کني با رهبری مبارزه علیه امتیاز رویتر, افکار عمومی مردم را در جهت لغو امتیاز هدایت کرد. نامه اعتراض آمیز و کوبنده او به شاه, سند زنده تیزبینی و آگاهی آن مرجع شیعه بوده و قدرت تشخیص و توانایی درک مسائل پیچیده سیاسی او را بر همگان روشن میسازد.
[53] . عصر بیخبری, ص124.
نفوذ کلام و اقتدار مردمی حاجی پاورپوینت کني, خیزش و حرکت مردم پایتخت را به دنبال داشت. سیل خروشان ملت, آماده عمل به دستور مرجع شجاع خویش شدند و برای انجام تکلیف از هیچ گونه جانفشانی و مجاهدت دریغ نورزیدند. لغو امتیاز و برکناری محمد حسین خان سپهسالار از صدر اعظمی دو خواستهای بود که علما و مردم بر آن اصرار داشتند؛ بدان حد که پس از بازگشت ناصرالدین شاه از سفر اروپا و به محض پیاده شدن ازکشتی و ورود به بندر انزلی, استقبال کنندگان درباری, بیداری و خیزش مردم به رهبری روحانیون را گزارش داده, به او فهماندند که اگر صدراعظم همراه شما وارد تهران شود, شورش عظیمی در پایتخت برپا خواهد شد. به این سبب شاه در مرحله نخست سپهسالار را از مقام صدراعظمی عزل کرد و او را در رشت قرار داد و خود رهسپار تهران گردید
[54] . نقش روحانیت پیشرو در جنبش مشروطیت, حامد الگار, ص248.
و سپس در دهه آخر رمضان 1290 ق. بطلان قرارداد به طور رسمی اعلان شد[55] . مقاله امتیاز استعماری رویتر (قتل اتابکی), ص83.
و سرانجام تلاش عالمانی چون ملا علی پاورپوینت کني و حمایت و حضور مردم وظیفه شناس جامه عمل پوشید و ورقی زرّین بر تاریخ پرافتخار مرجعیت شیعه و پیوند امت با روحانیت افزوده شد و اقتدار علمای متعهد را عیان ساخت.مقام علمی
پاورپوینت کني در فقه , اصول , رجال , حدیث و تفسیر , تبحر بسیار داشت.
[56] محمدحسن بن علی اعتمادالسلطنه, المآثر و الآثار, ج1, ص187, در چهل سال تاریخ ایران, چاپ ایرج افشار, ج 1, تهران: اساطیر, 1363ش.
[57] محمدعلی مدرس تبریزی, ریحانهالادب, ج5, ص98, تهران 1369ش.
وی یکی از چهار عالم بزرگ آن روزگار ایران بود که صاحب جواهر, در پاسخ ایرادی که از محمدشاه قاجار برایش نقل کرده بودند, مقام علمی آنها را تأیید و به اجتهادشان تصریح کرده بود.[58] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی, طبقات اعلامالشیعه: نقبا البشر فیالقرن الرابع عشر, قسم 4, ص 1505, مشهد 1404.
او در بزرگداشت عالمان معاصر خود بسیار کوشا بود.[59] امین, ج7, ص470.
[60] محمدمحسن آقابزرگ طهرانی, طبقات اعلامالشیعه: نقبا البشر فیالقرن الرابع عشر, قسم 1, ص 332ـ333, مشهد 1404.
[61] محمد شریف رازی, اختران فروزان ری وطهرا