بخشی از متن پاورپوینت کظم غيظ :
پاورپوینت کظم غيظ
پاورپوینت کظم غيظ یعنی فروخوردن و نگهداشتن خشم شدیدی که هنوز بروز نکرده است. این صفت از جمله فضایل اخلاقی است که در قرآن و روایات بسیاری به آن پرداخته شده است. در این نوشتار به برخی از مسائل خشم و غضب و پاورپوینت کظم غيظ پرداخته خواهد شد.
فهرست مندرجات
1 - اساس فضایل اخلاقی2 - معنای لغوی
3 - معنای اصطلاحی
4 - حالات انسان در غضب
5 - فلسفه غضب
6 - حدود غضب
7 - اسباب و انگیزه‌های غضب
8 - پیامدهای غضب
9 - خشم مثبت
10 - خشم خداوند
11 - پاورپوینت کظم غيظ در آیات
12 - پاورپوینت کظم غيظ در روایات
13 - آثار پاورپوینت کظم غيظ
13.1 - آثار مادّی یا اجتماعی
13.2 - آثار معنوی
14 - راهکارهای تقویت پاورپوینت کظم غيظ
14.1 - راهکار عملی
14.2 - راهکار علمی
15 - پانویس
16 - منبع
اساس فضایل اخلاقی
در روایات آمده
[1] آمدی, عبدالواحد, تصنیف غررالحکم و دررالکلم, ص302, ح6866و6867و6871و6874, انتشارات دفتر تبلیغات, 1366, قم.
[2] کلینی, محمد بن یعقوب, الکافی, ج2, ص305, ح13, انتشارات اسلامیه.
است که اساس رسیدن به فضیلت اخلاقی,[3] فیض کاشانی, محسن, اخلاق حسنه, ص11, ترجمه محمدباقر ساعدی, انتشارات طلوع آزادی, تهران, 1362.
[4] ورّام, ابن‌ابی‌فارس, مجموعه ورام (تنبیه الخواطر), ج1, ص91, ترجمه محمدرضا عطائی, انتشارات آستان قدس.
[5] نراقی, ملااحمد, معراج السعاده, ص26-28, انتشارات دهقان, تهران, 1374ش.
حاکم کردن عقل بر دو قوه غضب و شهوت (البته برخی نیز قوه وهم را به این سه قوه اضافه می‌نمایند.)[6] ر. ک: نراقی, ملااحمد, معراج السعاده, ص21.
و کنترل آنها بوسیله عقل است وگرنه طغیان هر یک از این دو قوه موجب صدمات روحی و جسمی و حتی اجتماعی جبران‌ناپذیر خواهد شد.از راه‌های کنترل غضب می‌توان به پاورپوینت کظم غيظ اشاره نمود. برای روشن شدن مطلب, لازم است معنای پاورپوینت کظم غيظ مشخص شده و چگونگی کنترل غضب به وسیله این صفت روشن گردد.
معنای لغوی
کظم در لغت عربی به معنی گلو یا محل خروج نفس است, کظم فلان یعنی نفس او بند آمد و ساکت شد.
[7] راغب اصفهانی, حسین بن محمد, مفردات راغب, ص432.
کظم عبارت از نگهداشتن و مخفی کردن چیزی در درون است.[8] مصطفوی, حسن, التحقیق فی کلمات القرآن الکریم, ج10, ص69.
(وَ ابْیَضَّتْ عَیْناهُ مِنَ الْحُزْنِ فَهُوَ کَظیمٌ؛[9] یوسف/سوره12, آیه84.
و چشمان او از‌اندوه سفید شد اما خشم خود را فرو می‌برد.) (در برخی از ترجمه به جای فروخوردن خشم, فروخوردن اندوه آورده شده ر. ک: ترجمه‌های: الهی قمشه‌ای, بهرام پور, پورجوادی, فولادوند, فیض الاسلام.)غیظ هم به معنی خشم و غضب شدید
[10] ابن‌منظور, محمد بن مکرم, لسان العرب, ج7, ص450, انتشارات دارصادر, 1414ق, بیروت, چاپ سوم.
[11] مصطفوی, حسن, التحقیق فی کلمات القرآن الکریم, ج7, ص299.
و حرارتی است که انسان آن را از فوران و جوشش خون قلبش می‌فهمد و در می‌یابد.[12] راغب اصفهانی, حسین بن محمد, مفردات راغب, ص368.
با توجه به معنای این دو کلمه پاورپوینت کظم غيظ یعنی فروخوردن و نگهداشتن خشم شدیدی که هنوز بروز نکرده است.
معنای اصطلاحی
اصطلاح پاورپوینت کظم غيظ یعنی خودداری از اظهار خشم و نگه داشتن آن در دل است.
[13] راغب اصفهانی, حسین بن محمد, مفردات راغب, ص432.
اگرچه علمای اخلاق تعریفشان از پاورپوینت کظم غيظ مطابق معنای لغوی آن است اما می‌توان چنین تعریفی ارایه داد: پاورپوینت کظم غيظ نمودار دیگری از تقواست که اراده و مهار نفس در هر شرایطی, به دست عقل ایمانی است که هم به سوی انفاق و تعاون پیش می‌برد و هم از سرکشی و تجاوز باز می‌دارد و چشم‌پوشی از همگان را به دنبال می‌آورد.
[14] طالقانی, سیدمحمود, پرتوی از قرآن, ج5, ص336, انتشارات شرکت سهامی انتشار, چاپ چهارم, تهران, 1362 ش.
حالات انسان در غضب
انسان در روابط اجتماعی با دیگران, بعضاً با عملکرد غلط آنها و خطاهایی دور از انتظار مواجه می‌شود و این باعث عصبانی شدن فرد می‌گردد. در چنین حالتی, وظیفه اخلاقی و دینی انسان این است که خشم را آشکار نکند و به آن ترتیب اثر ندهد.
[15] نصر اصفهانی, محمد, اخلاق دینی در اندیشه شیعی, قم, نهاوندی, 1378, اول, ص117.
عصبانی شدن انسان یا برای دفع اذیت و ضرر است یا برای انتقام, اگر این خشم نسبت به کسی باشد که ضعیف‌تر است, در این حالت خون منبسط شده و رنگ شخص عصبانی, سرخ می‌شود ولی اگر این عصبانیت نسبت به کسی باشد که قوی‌تر از اوست و خود را از انتقام گرفتن ناتوان بداند, خون منقبض می‌شود و شخص اندوهگین می‌گردد.
[16] نراقی, مهدی, علم اخلاق اسلامی (گزیده ترجمه جامع السعادات), ترجمه جلال‌الدین مجتبوی بی‌جا, حکمت, 1372, سوم, ص137.
و رنگ رخسار زرد می‌شود.انسان در حالت غضب تجلی‌گاه جهنم است و اگر خود را کنترل نکرد شراره این آتش به بیرون سرایت می‌کند و در قیامت با همین آتش خواهد سوخت. صدای تنفس و ناله انسان غضب کرده, صدای غیظ آلود جهنم است.
[17] فرقان/سوره25, آیه12.
و در حال عصبانیت, شیطان به انسان بسیار نزدیک است بنابراین شخص عصبانی نباید تصمیم بگیرد و عملی را انجام دهد.[18] خادم‌الذاکرین, اکبر, اخلاق اسلامی در نهج البلاغه, ج2, ص402, قم, مدرسه الامام علی بن ابی‌طالب (ع).
غضب از بیماری دل و نقصان عقل است و باعث ضعف نفس و نقص آن می‌شود (البته منظور غضبی است که مورد تأئید عقل و شرع نباشد که شرح آن در همین مقاله خواهد آمد), دیوانه زودتر از عاقل و مریض زودتر از سالم عصبانی می‌شود اما نفس نیرومند و با فضیلت همچون کوهی است که طوفان‌ها تکانش نمی‌دهد.
[19] نراقی, مهدی, علم اخلاق اسلامی, ص140.
کمتر صفتی از صفات رذیله به انداز غضب ویرانی به بار می‌آورد و اگر فهرستی از آثار سو غضب نوشته شود معلوم می‌گردد که این آثار از بسیاری از اخلاق رذیله بیشتر است.[20] مکارم شیرازی, ناصر و همکاران, اخلاق در قرآن, ج3, ص388, قم, مدرسه الامام علی بن ابی‌طالب (ع).
فلسفه غضب
اگر انسان گمان کند که خداوند نیرویی را در انسان بی‌حکمت آفریده است یا اینکه بعضی از نیروهای خدادادی صرفاً جنبه ویرانگری دارد چنین کسی حکمت خدا را نشناخته است, هنگامی که انسان خشمگین می‌شود تمام توان او بسیج می‌گردد و گاهی قدرت او چندین برابر می‌شود فلسفه وجودی این حالت در واقع آن است که اگر جان و مال یا منافع دیگر انسان به خطر بیفتد, حداکثر دفاع را در برابر مهاجم داشته باشد و این نعمتی بسیار بزرگ است. بنابراین نیروی غضب نیروی مفید و مهم دفاعی است و برای بقای حیات انسان ضرورت دارد مشروط بر اینکه در جای خود به کار گرفته شود (مثل غضب حضرت موسی (علیه السلام) به دنبال گمراهی بنی‌اسرائیل و گوساله پرستی آنان که در سوره طه آیات 92 تا 94 به آن اشاره شده است)
[21] مکارم شیرازی, ناصر, تفسیر نمونه, ج13, ص283.
این نیرو, مایه (اَشِدّا ُ عَلَی الْکُفّارٍ[22] فتح/سوره48, آیه29.
) (در برابر کفار سرسخت و شدید) است که از اوصاف مومنین می‌باشد, کسانی که فکر می‌کنند قوه غضبیه را باید کشت و خاموش نمود و این مقوله را از کمالات و معارج نفس می‌دانند اشتباه کرده‌اند زیرا آنها از مقام اعتدال این قوه غافلند, آنچه مذمت می‌شود حد افراطی آن است.[23] خادم‌الذاکرین, اکبر, اخلاق اسلامی در نهج البلاغه, ج2, ص403.
حدود غضب
به صورت کلی, قوه غضب اگر به افراط گراید (تهور), اگر به تفریط روی آورد (جبن) و اگر در اعتدال باشد (شجاعت) نام دارد.
[24] شفیعی مازندرانی, محمد, پرتوی از اخلاق اسلامی, تهران, سازمان تبلیغات اسلامی, 1372, اول, ص278.
1. حد افراط: انسان به اندازه‌ای خشمگین شود که از فرمان عقل و دین خارج شود و اختیار انسان سلب گردد.
2. حد تفریط: اگر انسان قوه انتقام نداشته باشد یا اینکه در او چنین قوه‌ای کم باشد, نسبت به خودش, ناموسش و دیگران بی‌تفاوت و بی‌غیرت می‌شود.
[25] فیض کاشانی, محسن, الحقایق, ص162, ترجمه و شرح محمدباقر ساعدی خراسانی, بی‌جا, انتشارات علمیه اسلامی, بی‌تا.
3. حد اعتدال: وظیف انسان در حالت عصبانیت این است که قدرت و صولت غضب را بشکند و آن را تضعیف نماید تا از بروز آثار آن جلوگیری کند, بدین صورت که جایی که غضب لازم است بروز دهد و جایی که حلم لازم است انسان بتواند بردبار باشد, آنچه مورد رضای خداست همین است یعنی غضب تحت سیطر انسان باشد.
[26] شبرّ, عبدالله, اخلاق, ص249, ترجمه محمدرضا جباران, قم, هجرت, 1377, دوم.
اسباب و انگیزه‌های غضب
1. حب نفس: حب نفس باعث ایجاد جاه‌طلبی, حب مال, قدرت‌طلبی و... می‌شود که همه این‌ها نوعی اسباب خشمگین شدن هستند, زیرا چنین محبت‌هایی باعث می‌شود به این امور اهمیت داده شود و در مقابل مختصر مزاحمتی عکس العمل نشان دهد.
2. جهل و نادانی: انسان به واسطه جهل و نادانی, غضب و مفاسد حاصل از آن را کمال گمان کند و از محاسن شمرد چنانکه بعضی آن را جوانمردی, شجاعت و شهامت و بزرگی می‌دانند و از خود تعریف‌ها و توصیف‌ها می‌کنند.
[27] خادم‌الذاکرین, اکبر, اخلاق اسلامی در نهج البلاغه, ص406- 405.
3. قضاوت عجولانه: در اثر شنیدن برخی اخبار ناراحت کننده.
4. تکبر و عجب: فرد متکبر و خودپسند پرتوقع است و مایل است دیگران امتیازات خاصی به او بدهند, در غیر این صورت خشمگین می‌شود.
5. حرص و دنیاپرستی: حریص کمترین مزاحمتی را نسبت به منافع خودش تحمل نمی‌کند.
[28] مکارم شیرازی, ناصر و همکاران, اخلاق در قرآن, ص 392- 391.
6. مزاح و مسخرگی, سرزنش و مجادله, مباهات و... از دیگر اسباب غضب هستند که با بودن آنها, آدمی از زندان غضب خلاصی نمی‌یابد.
[29] فیض کاشانی, محسن, الحقایق, ص168.
پیامدهای غضب
1. خشم و غضب از مهلکات بزرگ هستند و چه بسا شقاوت ابدی را نصیب انسان می‌کنند (مثل قتل نفس یا قطع عضو).
2. رها شدن زبان به دشنام.
3. آشکار شدن بدی مسلمین و فاش شدن اسرار ایشان.
[30] نراقی, مهدی, علم اخلاق اسلامی, ص138.
4. آشکار شدن کینه‌های نهفته و سبک‌سری.
[31] محمدی ری‌شهری, محمد, میزان الحکمه, ج9, ص29- 43, ترجمه حمیدرضا شیخی, قم, دار الحدیث, 1379, دوم.
5. تباهی ایمان: خشم با ایمان سازگاری ندارد و فرد عصبانی ممکن است از حکمت و قسمت و تدبیر الهی ناراضی شود.
[32] مکارم شیرازی, ناصر و همکاران, اخلاق در قرآن, ج3, ص388.
رسول اعظم (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) می‌فرماید: (خشم ایمان را تباه می‌کند, همان‌گونه که سرکه عسل را.)[33] محمدی ری‌شهری, محمد, میزان الحکمه, ج8, ص442.
خشم مثبت
برخی غضب‌ها, هدف مقدسی را دنبال می‌کنند, حدود معینی دارند و جهت رویارویی با کار خلافی به وجود می‌آیند,
[34] مکارم شیرازی, ناصر و همکاران, اخلاق در قرآن, ج3, ص402.
این‌گونه غضب‌ها قطعاً ممدوح هستند. حدیثی از حضرت امیر (علیه‌السّلام) در مورد پیامبر رحمت (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) وارد شده که مؤید این مطلب است: (پیامبر خدا (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم) برای دنیا به خشم نمی‌آمد اما هرگاه حق, او را به خشم می‌آورد, هیچ کس او را نمی‌شناخت و هیچ چیز نمی‌توانست جلو خشم او را بگیرد تا آن‌گاه که انتقام (حق را) می‌گرفت.)[35] محمدی ری‌شهری, محمد, میزان الحکمه, ج8, ص456.
خشم خداوند
منظور از غضب خدای تعالی که در آیات قرآن به آن اشاره شده است هیجان درونی توأم با انتقام‌جویی نیست بلکه کیفر عادلانه او در مورد گناهکاران در دنیا و آخرت است.
[36] مکارم شیرازی, ناصر و همکاران, اخلاق در قرآن, ص402.
پاورپوینت کظم غيظ در آیات
پاورپوینت کظم غيظ به دلیل آثار مثبت فراوانی که دارد از چنان جایگاهی در قرآن برخوردار است که در جای جای آن, صحبت ِ گذشت از کارهای جاهلانه مردمان است:
ا) (وَدَّ کَثِیرٌ مِّنْ اَهْلِ الْکِتَابِ لَوْ یَرُدُّونَکُم مِّن بَعْدِ اِیمَانِکُمْ کُفَّارًا حَسَدًا مِّنْ عِندِ اَنفُسِهِم مِّن بَعْدِ مَا تَبَینَ‌َ لَهُمُ الْحَقُّ فَاعْفُواْ وَ اصْفَحُواْ حَتیَ یَاْتیَِ اللَّهُ بِاَمْرِهِ اِنَّ اللَّهَ عَلیَ کُلِّ شیَ‌ْ ٍ قَدِیر؛
[37] بقره/سوره2, آیه109.
بسیاری از اهل کتاب, از روی حسد -که در وجود آنها ریشه دوانده- آرزو می‌کردند شما را بعد از اسلام و ایمان به حال کفر باز گردانند با اینکه حق برای آنها کاملا روشن شده است. شما آنها را عفو کنید و گذشت نمایید تا خداوند فرمان خودش (فرمان جهاد) را بفرستد خداوند بر هر چیزی تواناست.)ب) (الَّذِینَ یُنفِقُونَ فیِ السَّرَّا ِ وَ الضرََّّا ِ وَ الْکَظِمِینَ الْغَیْظَ وَ الْعَافِینَ عَنِ النَّاسِ وَ اللَّهُ یحُِبُّ الْمُحْسِنِین؛
[38] آل عمران/سوره3, آیه134.
همان‌ها که در توانگری و تنگدستی, انفاق می‌کنند و خشم خود را فرو می‌برند و از خطای مردم درمی‌گذرند و خدا نیکوکاران را دوست دارد.)در این آیه, سخن از نیکوکاران و ذکر برخی از خصوصیات ایشان است.
1. انفاق در تنگدستی و توانگری: انفاق فقط به معنی مالی نیست بلکه هرگونه موهبت خدادادی را شامل می‌شود مثل علم, مال و....
2. پاورپوینت کظم غيظ: فواید ذکر گردید.
3. عفو و بخشش: در مقابل اشتباهات دیگران فرو بردن خشم به تنهایی کافی نیست زیرا ممکن است کینه و عداوت را از قلب انسان ریشه‌کن نکند, در این حالت برای پایان دادن به عداوت فرو بردن خشم باید توأم با عفو و بخشش باشد البته نسبت به کسانی که شایسته آن هستند نه دشمنان خون‌آشام که عفو و گذشت باعث جرأت و جسارت آنها می‌شود.
[39] مکارم شیرازی, ناصر, تفسیر نمونه, ج3, ص118.
ج) (اِنْ تُبْدُوا خَیْراً اَوْ تُخْفُوهُ اَوْ تَعْفُوا عَنْ سُو ٍ فَاِنَّ اللَّهَ کانَ عَفُوًّا قَدِیراً؛
[40] نسا /سوره4, آیه149.
اگر نیکی‌ها را آشکار یا مخفی سازید, و از بدیها گذشت نمایید خداوند بخشنده و تواناست (و با اینکه قادر بر انتقام است عفو و گذشت می‌کند).)د) (فَاعْفُ عَنْهُمْ وَ اصْفَحْ اِنَّ اللَّهَ یُحِبُّ الْمُحْسِنِینَ؛
[41] مائده/سوره5, آیه13.
از آنها درگذر و صرف نظر کن که خداوند نیکوکاران را دوست می‌دارد!)ه) (وَ الَّذینَ یَجْتَنِبُونَ کَبائِرَ الْاِثْمِ وَ الْفَواحِشَ وَ اِذا ما غَضِبُوا هُمْ یَغْفِرُون؛
[42] شوری/سوره42, آیه37.
همان کسانی که از گناهان بزرگ و اعمال زشت اجتناب می‌ورزند و هنگامی که خشمگین شوند عفو می‌کنند.)و) (وَ عِبَادُ الرَّحْمَانِ الَّذِینَ یَمْشُونَ عَلیَ الْاَرْضِ هَوْنًا وَ اِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَهِلُونَ قَالُواْ سَلَامًا؛
[43] فرقان/سوره25, آیه63.
بندگان (خاص خداوند) رحمان, کسانی هستند که با آرامش و بی‌تکبّر بر زمین راه می‌روند و هنگامی که جاهلان آنها را مخاطب سازند (و سخنان نابخردانه گویند), به آنها سلام می‌گویند (و با بی‌اعتنایی و بزرگواری می‌گذرند).)ز) (وَ اصْبرِْ عَلیَ مَا یَقُولُونَ وَ اهْجُرْهُمْ هَجْرًا جَمِیلا؛
[44] مزمل/سوره73, آیه10.
و در برابر آنچه (دشمنان) می‌گویند شکیبا باش و به‌طرزی شایسته از آنان دوری گزین!)و آیات دیگری نیز در این باره وجود دارند که به دلیل اختصار از آوردنشان خودداری می‌شود.
[45] حجر/سوره15, آیه85.
[46] رعد/سوره13, آیه22.
[47] قصص/سوره28, آیه54.
پاورپوینت کظم غيظ در روایات
در روایات نیز اهمیت بسزایی به این صفت ویژه داده شده است, چرا که اولین گام مؤثر در مهار خشم و آثار مخرّب آن است. در واقع شخص پاورپوینت کظم غيظ‌کننده.
ا) نیرومندترین افراد می‌باشد. عنه صلّی اللَّه علیه و آله: (لیس الشّدید بالصّرعه انّما الشّدید الّذی یملک نفسه عند الغضب.)
[48] مجلسی, محمدباقر, بحارالانوار, ج77, ص153, موسسه الوفا , بیروت, 1404ق.
[49] حرانی, حسن بن علی, تحف العقول, ص47, انتشارات جامعه مدرسین.
[50] فتّال نیشابوری, محمد بن حسن, روضه الواعظین و بصیره المتعظین, ج1, ص380, انتشارات رضی, چاپ اول, قم.
[51] ورّام, ابن‌ابی‌فارس, مجموعه ورام, ج1, ص122.
[52] طبرسی, فضل بن حسن, مشکاه الانوار, ص530.
ب) شایستگی دوستی را دارد. عن الصّادق علیه السّلام: (من غضب علیک ثلاث مرّات فلم یقل فیک سو فاتّخذه لک خلّا.)
[53] ورّام, ابن‌ابی‌فارس, مجموعه ورام, ج2, ص118.
[54] کراجکی, محمد بن علی, معدن الجواهر, ص34, انتشارات مرتضوی.
[55] حرّ عاملی, محمد بن حسن, وسائل الشیعه, ج12, ص147, انتشارات آل البیت.
ج) دور‌اندیش‌ترین مردمان است. عَنِ النَّبِیِّ صقَال: (اَحْزَمُ النَّاسِ اَکْظَمُهُمْ غَیْظا)
[56] فتّال نیشابوری, محمد بن حسن, روضه الواعظین, ج1, ص379.
[57] طبرسی, فضل بن حسن, مشکاه الانوار, ص382.
و پاورپوینت کظم غيظ؛
ا) دوست داشتنی‌ترین راه برای رسیدن به خداست. عَنْ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ (علیه‌السّلام) قَالَ: قَالَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی‌الله‌علیه‌و‌آله‌وسلّم): (مِنْ اَحَبِّ السَّبِیلِ اِلَی اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ جُرْعَتَانِ جُرْعَهُ غَیْظٍ تَرُدُّهَا بِحِلْمٍ وَ جُرْعَهُ مُصِیبَهٍ تَرُدُّهَا بِصَبْر)
[58] مجلسی, محمدباقر, بحار الانوار, ج68, ص410.
[59] کلینی, محمد بن یعقوب, الکافی, ج2, ص110.
[60] حرّ عاملی, محمد بن حسن, وسائل الشیعه, ج12, ص176.
ب) گواراترین جرعه‌ایست که انسان در هنگام خشم می‌نوشد. عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه‌السّلام) قَالَ: کَانَ عَلِیُّ بْنُ الْحُسَیْنِ (علیه‌السّلام) یَقُول: (مَا اُحِبُّ اَنَّ لِی بِذُلِّ نَفْسِی حُمْرَ النَّعَمِ وَ مَا تَجَرَّعْتُ جُرْعَهً اَحَبَّ اِلَیَّ مِنْ جُرْعَهِ غَیْظٍ لَا اُکَافِی بِهَا صَاحِبَهَا)
[61] صدوق, محمد بن علی, الخصال, ج1, ص23.
[62] کلینی, محمد بن یعقوب, الکافی, ج2, ص109.
ج) پاداش بزرگ در برابر بلای بزرگست. عَنْ اَبِی عَبْدِ اللَّهِ (علیه‌السّلام) قَالَ: (نِعْمَ الْجُرْعَهُ الْغَیْظُ لِمَنْ صَبَرَ عَلَیْهَا فَاِنَّ عَظِیمَ الْاَجْرِ لَمِنْ عَظِیمِ الْبَلَا ِ وَ مَا اَحَبَّ اللَّهُ قَوْماً اِلَّا ابْتَلَاهُم)
[63] مجلسی, محمدباقر, بحارالانوار, ج68, ص407.
[64] کلینی, محمد بن یعقوب, الکافی, ج2, ص109.
[65] ورّام, ابن‌ابی‌فارس, مجموعه ورام, ج2, ص189.
[66] حرّ عاملی, محمد بن حسن, وسائل الشیعه, ج12, ص176.
آثار پاورپوینت کظم غيظ
آثار پاورپوینت کظم غيظ را در دو دسته می‌توان جای داد.