بخشی از متن پاورپوینت قواي نفساني :
پاورپوینت قواي نفساني
نفس دارای قوای سه گانه شهویه, غضبیه و عاقله است که هر یک تامین بخشی از نیازهای انسان را بر عهده دارند.
فهرست مندرجات
1 - نقش قوای نفس2 - قوه ی شهویه
3 - قوه ی غضبیه
4 - قوای عاقله
5 - راه ایجاد اعتدال در قوا
5.1 - شیوه‌های عملی ایجاد اعتدال
6 - پانویس
7 - منبع
نقش قوای نفس
همه ی قوای بشری برای حکمت و غرض و هدفی آفریده شده‌اند و هر کدام سهم بسزایی برای رساندن انسان به کمال مطلوبش دارند؛ آن چه مهم است جهت‌دادن و تربیت‌کردن و شکوفا نمودن این قواست, به گونه‌ای که هر کدام نقش خود را به شکل بایسته و شایسته در ترقی و تعالی انسان ایفا کنند. در زیر به تعریف و نیز بیان حالت اعتدال و افراط و تفریط هر یک از این قوا می‌پردازیم.
قوه ی شهویه
در حقیقت, این قوه, عهده‌دار جلب منافع برای انسان است که به آن نفس بهیمی نیز گفته می‌شود و مبدا امور شهوانی است و اشتیاق لذت‌بردن از خوردنی‌ها و آشامیدنی‌ها و امور جنسی را دارد.
فایده ی این قوه, حفظ و ادامه حیات بدن است که وسیله ی تحصیل کمال برای نفس است و در صورتی که به درستی از این قوه استفاده شود و افراط و تفریط در آن صورت نگیرد, فضیلتی به نام عفت از آن به وجود می‌آید که به تعبیر فیلسوفان و عالمان اخلاقی, یکی از چهار جنس فضیلت شمرده می‌شود.
[1] نراقی, مهدی, گزیده‌ی کتاب جامع السعادات, ترجمه‌ی سید جلال الدین مجتبوی, ص174-244.
قوه ی غضبیه
وظیفه و مسئولیت این قوه, دفع ضرر از انسان است و به اعتباری, به آن نفس سبعی نیز می‌گویند که مبدا غضب و دلیری و اقدام بر اعمال و شوق تسلّط و تصرّف, برتری و رسیدن به جاه بیش‌تر است. فایده ی این قوه این است که زیاده روی, تندی قوای شهوی و شیطانی را در هم می‌شکند و در صورتی که در جای خود از آن استفاده گردد و افراط و تفریطی در آن صورت نپذیرد, فضیلت شجاعت از آن پدید می‌آید و اگر به شکل افراط و زیاده روی مورد بهره برداری قرار گیرد رذیلت تهور و درنده‌خویی از آن به وجود می‌آید و اگر هیچ کارکردی نداشته باشد و در آن تفریط شود, رذیلت (جبن) از آن پدید می‌آید.
[2] نراقی, مهدی, گزیده‌ی کتاب جامع السعادات, ترجمه‌ی سید جلال الدین مجتبوی, ص103ـ 173.
قوای عاقله
همان قوه‌ی تفکر و ادراک است که به آن نفس ملکی و فرشته‌ای نیز می‌گویند که مبدا ادراک حقایق و جدایی بین نیکی‌ها و بدی‌هاست, و نیز انسان را به نیکی فرمان می‌دهد و از زشتی بر حذر می‌دارد و در صورتی انسان به سمت ترقی و تعالی پیش می‌رود که به امر و نهی عقل عمل نماید. فایده‌ی این قوه این است که حقایق را ادراک می‌کند و آدمی را به کارهای نیک فرمان می‌دهد و از صفات زشت باز می‌دارد.
[3] نراقی, مهدی, گزیده‌ی کتاب جامع السعادات, ترجمه‌ی سید جلال الدین مجتبوی, ص71ـ 101.
در صورتی که از این قوه به صورت صحیح و معتدل بهره‌برداری شود فضیلت حکمت از آن به وجود می‌آید؛ اما هنگامی که افراط و زیاده روی در آن صورت گیرد, رذیلت جربزه و سفسطه را به دنبال خواهد داشت. چنین شخصی در این حالت در تمام امور, حتی یقینیات و امور ضروری نیز شک و تردید می‌کند و در شک خود باقی می‌ماند؛ چنان که در تفریط و کوتاهی نسبت به آن قوه, رذیلت دیگری به نام (غباوت) و جهل مرکب پدید خواهد آمد که اساس و پایه‌ی بسیاری از زشتی‌ها, نزاع‌ها و اختلافات می‌گردد.
[4] نراقی, مهدی, گزیده‌ی کتاب جامع السعادات, ترجمه‌ی سید جلال الدین مجتبوی, ص71ـ 101.
در برابر آن قوه‌ی عامله وجود دارد که از عقل عملی به دست